Direct naar inhoud
CitoLab - illustratie vergrootglas

Creatief met woorden

Samenwerkingsproject met Radboud Universiteit

Convergent denken is één van de pijlers van creativiteit. In een eerder onderzoek ontwikkelde de Radboud Universiteit het RATje: een instrument om convergent denken te meten bij bovenbouwleerlingen in het basisonderwijs. In dit project ontwikkelden we 11 nieuwe items voor het RATje en onderzochten we de betrouwbaarheid en validiteit ervan. We testten het nieuwe instrument onder zo'n 100 leerlingen uit groep 6, 7 en 8.

Bekijk ook innovatiethema Vaardigheden voor een nieuwe wereld
CitoLab - twee studenten met laptop en studieboek

Over het project

  • We ontwikkelden een nieuwe set vragen rondom 'creativiteit met woorden'. Convergent denken is één van de pijlers van creativiteit.
  • We zochten uit of deze set vragen geschikt zijn om convergent denken te meten bij kinderen in groep 7.
  • Ook onderzochten we of de kwaliteit van de antwoorden samenhangt met leerlingkenmerken, zoals geslacht, prestaties op soortgelijke opdrachten en met het al ontwikkelde instrument.
Welk woord past bij ‘schaaf’, ‘geiten’ en ‘korst’? Het antwoord is: kaas. Want daarmee maak je de woorden ‘kaasschaaf’, ‘geitenkaas’ en ‘kaaskorst’. Met dit soort vragen kun je bepalen hoe goed kinderen zijn in convergent denken.

CitoLab-werkprogramma 2023

Masterscriptie over items in convergent denken test (po)

In 2023 deed Janneke van der Valk, masterstudent Onderwijswetenschappen aan de Radboud Universiteit, onderzoek bij CitoLab. Het doel van haar onderzoek was om een nieuwe set items te ontwikkelen voor een convergent denken test voor Nederlandse bovenbouwleerlingen uit het primair onderwijs. Deze nieuwe itemset zou een uitbreiding moeten worden op een bestaande set van items.

Hoe het onderzoek eruitzag

Een set van 11 items hebben we ontwikkeld en getest in de praktijk. Om de kwaliteit hiervan te beoordelen is de convergente en discriminante validiteit onderzocht. In totaal hebben 91 leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 deelgenomen aan het onderzoek.

De belangrijkste resultaten op een rij

  • De uiteindelijke set van negen items waren voldoende betrouwbaar (α = .81).
  • Voor de discriminante validiteit werd ondersteunend bewijs gevonden. Dit bleek uit een lage correlatie met een test voor divergent denken (r = .01).
  • De resultaten voor convergente validiteit waren wisselend. Er werden significante correlaties met de testen voor convergent denken (.39 ≤ r ≤ .49) gevonden, maar de correlatie (r = .49) tussen de twee sets van items die precies hetzelfde zouden moeten meten was te zwak om aan te nemen dat de beide versies hetzelfde meten. Hieruit blijkt dat de nieuwe items niet kunnen dienen als uitbreiding op de bestaande itemset. Er is verder onderzoek nodig om te begrijpen wat de oplosbaarheid van de items beïnvloedt.
Bekijk de slides van Janneke's presentatie over het onderzoek 'Creatief met woorden' (2023)
Medewerker aan telefoon

Kunnen we je helpen?

Je kan bij CitoLab terecht voor onderwijskundige- en psychometrische vraagstukken en voor innovatieve prototypes rondom toetsing. Stel je vraag via ons contactformulier of mail direct naar citolab@cito.nl. Blijf op de hoogte via onze CitoLab LinkedIn.

Heb je een vraag over Leerling in beeld, de doorstroomtoetsen of de Centrale Toetsen en Examens? Stuur een mail naar klantenservice@cito.nl of bel (026) 352 11 11.

Bereikbaar Ma t/m vr 08.30 tot 15.00 uur
Bellen (026) 352 11 11
E-mail citolab@cito.nl

Zoeken