'We zien in het instrument Sociaal-emotioneel functioneren een mooie aanvulling'

Basisschool Galvani is in schooljaar 2022-2023 gestart met Leerling in beeld. Ib’er Marjan ten Hoopen vertelt dat de school ook direct het nieuwe instrument voor sociaal-emotioneel functioneren in gebruik heeft genomen. “Dat is een mooie aanvulling, waarmee we kunnen zien of een kind zich goed voelt of iets extra’s van ons nodig heeft.”

Galvani is een openbare basisschool in de wijk Duinoord in Den Haag. Omdat het opleidingsniveau van de meeste ouders hoog is, is het leerlinggewicht laag (21). De inspectie verwacht dan ook dat de school in staat is hoge leerresultaten te behalen. En niet alleen de inspectie, ook sommige ouders hebben hoge verwachtingen van hun kind. De school ziet toetsen in de eerste plaats als een middel om te kijken waar het kind staat en waar het nog ondersteuning nodig heeft van de leerkracht. Er zijn echter kinderen die een flinke toetsdruk ervaren en hierdoor soms slecht slapen tijdens de Cito-periode of faalangst ervaren. “Het is voor ons lastig om dat gevoel van stress weg te halen, ook al wordt er benadrukt: het komt goed, het is nergens voor nodig om er zo’n groot ding van te maken!”

Belangrijke voordelen van Leerling in beeld

Voorheen gebruikte de Galvanischool LVS 3.0 van Cito. “We hebben goede ervaringen met Cito, dus voor ons was het een vanzelfsprekende keuze om over te stappen op Leerling in beeld. We hadden er vertrouwen in dat Leerling in beeld goed past bij onze visie op toetsen”, vertelt Marjan. Zij ziet een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van LVS 3.0. “Om te beginnen spreekt het ons aan dat de toetsen korter zijn. Dat is fijn voor de kinderen. Het is ook fijn dat in de verhaaltjes steeds dezelfde personages terugkomen. Voor de gemiddelde leerling maakt dat misschien weinig verschil, maar voor leerlingen die bijvoorbeeld autisme hebben is het heel helpend.”
Marjan is niet alleen ib’er van de bovenbouw, maar ook twee dagen per week leerkracht in groep 8. Over de toets Begrijpend lezen voor groep 8 zegt ze: “Daar staan nu ook open vragen tussen. Hoewel die niet worden meegerekend, zijn ze voor mij als leerkracht wel interessant. Aan de hand van de antwoorden krijg ik een goed inkijkje in het tekstbegrip van het kind.”

Helpende rapportages

Over de analyses en rapportages van Leerling in beeld zegt Marjan: “Zeker als je de toetsen digitaal afneemt, krijg je na afloop direct een goed overzicht waarop de kinderen uitvallen. Bij LVS 3.0 kreeg je bij rekenen ook wel een analyse, maar die was best abstract. Voor veel leerkrachten was die analyse lastig te lezen. De Leerling in beeld-analyse is veel duidelijker en geeft leerkrachten handvatten om te bepalen wat nodig is bij hun groep of bij bepaalde leerlingen.”
De Galvanischool is er (op het moment van het interview, red.) nog niet uit welke rapportage ze met ouders wil delen. Voorlopig kiest de school ervoor om alleen de ‘mini-grafieken’ als bijlage toe te voegen aan het rapport. “Het rapport is voor ons gewoon het belangrijkst, we willen niet dat de toetsresultaten te veel een eigen leven gaan leiden of verkeerde verwachtingen scheppen.”

‘Wij proberen de druk eraf te halen door steeds duidelijk uit te leggen: de toets is bedoeld om te kijken wat er al goed lukt en waar je nog hulp bij nodig hebt.’

Papier of digitaal

In het eerste schooljaar heeft de school een deel van de toetsen digitaal afgenomen, een deel op papier. Daarbij sluit ze vooral aan bij wat de kinderen gewend zijn. Marjan: “Voor rekenen gebruiken we een digitale methode. Leerlingen van groep 5 tot en met 8 werken bij rekenen vrijwel uitsluitend op de laptop, daarom maken zij de toetsen ook digitaal. De leerlingen van groep 3 en 4 hebben weliswaar een digitale methode, maar zij verwerken veel op papier. Voor hen was de papieren toets dus een logische keus. Bij Taalverzorging maken alle leerlingen de toetsen op papier, behalve de leerlingen met dyslexie, omdat zij meer tijd krijgen voor de toets en de audiofunctie kunnen gebruiken. Ook als een kind ziek is geweest en we niemand beschikbaar hebben om de toets voor te lezen, kiezen we voor een digitale afname.” De school heeft er bewust voor gekozen om één jaar op deze manier te testen. Aan het eind van het schooljaar gaat het team deze keuze evalueren en een definitieve beslissing nemen.’

Sociaal-emotioneel functioneren

De Galvanischool is in het eerste jaar gestart met de toetsen voor Rekenen-Wiskunde, Taalverzorging en Begrijpend lezen. Ook AVI en DMT worden gebruikt. De school heeft ervoor gekozen om in het eerste jaar ook direct het instrument voor Sociaal-emotioneel functioneren te gaan gebruiken. Marjan: “Voorheen gebruikten we een ander instrument, maar daar waren we niet erg tevreden over. We vonden het voor de leerkrachten en de leerlingen fijn om over te schakelen op het nieuwe instrument van Leerling in beeld. Dat is ook al goedgekeurd vanuit de monitor sociale veiligheid.”
De eerste ervaringen zijn positief. “De vragen zijn heel helder, de kinderen begrijpen goed wat er bedoeld wordt. Na de afname krijgt de leerkracht gelijk een overzichtelijke samenvatting van de antwoorden van het kind, uitgesplitst in verschillende domeinen. Op basis daarvan ziet de leerkracht of een kind zich goed voelt of dat er (veel) aandacht nodig is. Op het moment dat een kind veel ‘let op mij’ of ‘let extra goed op mij’ heeft, bespreekt de leerkracht dat met de ib’er. We hebben een speciale leerkracht die hierover met het kind in gesprek gaat. In een enkel geval doet de groepsleerkracht het gesprekje, als we denken dat dat beter is. Als er uit het gesprek met het kind zaken naar voren komen die aandacht behoeven, bespreekt de ib’er dat met de ouders. Uiteraard gebeurt dat altijd in overleg met de groepsleerkracht. Als er bijvoorbeeld een zorgarrangement moet worden ingezet, pakt de ib’er dat op.”

‘Wij willen elk kind kennen. Als de antwoorden bij Sociaal-emotioneel functioneren daar aanleiding toe geven, gaan we met het kind in gesprek.’