Een (letterlijk) adembenemende tocht door het Andesgebergte

Als je deze examenvraag leest zonder context raak je misschien in de war: hoogteziekte? Wat is dat? In Nederland zul je er ook niet zo snel mee te maken krijgen, maar in het Andesgebergte in Zuid-Amerika is het alledaagse kost. De ijle lucht op grote hoogtes kan onder andere hoofdpijn, duizeligheid en vermoeidheid veroorzaken, en dat is iets waar de fietsers uit deze tekst rekening mee moesten houden tijdens hun uitdagende tocht door de bergen.

Het centrale examen Spaans toetst natuurlijk leesvaardigheid, maar als makers van het examen proberen we ook recht te doen aan de culturele diversiteit van de Spaanstalige wereld. Bij het selecteren van teksten voor het examen gaan we daarom actief op zoek naar bronnen uit zowel Spanje als Spaans-Amerika, met thema’s die de rijke culturen van de Spaanstalige wereld reflecteren. Van het bruisende leven in Mexico tot aan de betoverende landschappen van Chili, we willen je laten kennismaken met de diversiteit die de Spaanstalige wereld kenmerkt.

Het gebruik van teksten die zich over zo’n groot gebied uitstrekken brengt voor ons als examenmakers ook uitdagingen met zich mee. Ook al wordt in al deze landen Spaans gesproken, elk land en elke regio heeft zijn eigen unieke accenten, woorden en soms zelfs grammatica. Wist je bijvoorbeeld dat men in Argentinië, Uruguay en Paraguay in plaats van “tú eres” meestal “vos sos” zegt? Natuurlijk kunnen we niet van je verwachten dat je bekend bent met al deze verschillen, en daarom passen we in de examens het taalgebruik van Spaans-Amerikaanse bronnen waar nodig aan, of voorzien we jullie van noten om de betekenis van woorden of cultuurgebonden termen te verduidelijken. Daarom hebben we jullie in deze tekst een noot gegeven bij het woord ‘el mal de altura’.

Mocht je zelf ooit afreizen naar het Andesgebied, dan weet je nu in elk geval wat je te wachten staat, en wat je kunt doen om de kans op hoogteziekte te verkleinen: geleidelijk in hoogte stijgen!

Danai, toetsdeskundige Spaans bij Stichting Cito

Wil je meer weten over het proces rond het maken van centrale examens? Kijk dan hier.