Heeft Billie Eilish haar fans verraden?

Het klinkt als de titel van een spannende thriller of van een televisieprogramma als Wie is de mol?, maar niets is minder waar. Vraag 24 liet je kijken naar de cover van de Engelse Vogue uit 2021 waarop de Amerikaanse singer-songwriter Billie Eilish is afgebeeld. De luxe lingerie die ze hier draagt, staat in contrast met de ruimvallende, bedekkende kleding die Eilish veelal droeg in de beginjaren van haar carrière.

In vraag 23 heb je gelezen dat Eilish stelde dat ze bedekkende kleding droeg om haar persoonlijke vrijheid te beschermen. Ook met de tekst van het nummer Therefore I am geeft ze aan de regie over haar eigen leven te nemen. De vraag is nu: blijft Eilish met haar uiterlijk op de cover zichzelf en haar fans trouw of kan het als verraad worden opgevat?

De kunstdocenten die in de constructiegroep bij Cito de examenvragen bedenken, proberen bronnen te kiezen die zo actueel mogelijk zijn. Daarvoor bezoeken ze dans- en theatervoorstellingen, concerten, musea en wisselen ze filmtips uit. Ook proberen ze bij hun eigen leerlingen aan te voelen wat leeft. Soms lukt het om actuele bronnen te vinden die goed passen bij het onderwerp en het thema van het examen. Omdat het bijna twee jaar duurt om een examen te maken, is het niet mogelijk om helemaal up-to-date te zijn met bronnen. Dus we kunnen al verklappen dat het nieuwste nummer Texas hold ‘em van Beyoncé niet in het tweede-tijdvakexamen van 2024 wordt bevraagd.

Een reden om Billie Eilish op te nemen in het examen is, omdat we denken dat jullie haar en haar muziek kennen, ze is actueel. Daarnaast past de kwestie rondom haar kledingstijl en de kritiek op de cover bij het begrip identiteit. Sinds 2022 zijn identiteit en gender opgenomen in de syllabus bij het onderwerp massacultuur vanaf 1950, onder de invalshoek kunst, religie en levensbeschouwing. Ook sluit de vraag aan op mode en lifestyle, zoals genoemd onder de invalshoek kunst en vermaak. Een andere reden om de cover met Billie Eilish op te nemen in het examen is om je kritisch te laten nadenken over twee standpunten: het zogenoemde verraad én de verdedigbare keuze van Eilish. Het inleven in beide standpunten, het maken van beredeneerde afwegingen en die vervolgens onder woorden kunnen brengen, is een vaardigheid die thuishoort in het examen kunst (algemeen) en waarvan we denken dat die zowel binnen als buiten de school van pas komt.

Marieke, toetsdeskundige kunst algemeen bij Stichting Cito

Wil je meer weten over het proces rond het maken van centrale examens? Kijk dan hier.