In gesprek over verbeteren lees- en taalvaardigheid in Nederland

De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft deskundigen uitgenodigd hun kennis over het lees- en taalonderwijs te delen met Kamerleden, vanwege de aanhoudende verslechtering van de leesvaardigheid (PISA Nederland-rapportage 2022) en de slechte scores inzake leesplezier.

Het doel van het rondetafelgesprek was een verkenning van (1) de wijze hoe adequaat zicht kan worden verkregen op de prestaties van het Nederlandse onderwijs en (2) op de mogelijkheden om de taalvaardigheden te verbeteren. Het gaat daarbij om een analyse en (mogelijke) oplossingen.

Het gesprek bestond uit twee blokken:

Blok 1. Analyse

• Eliane Segers (Radboud Universiteit)
• Paul Verstraten (Centraal Planbureau)
• Matthijs van den Berg (Inspectie van het Onderwijs)
• Remco Feskens (CitoLab, Stichting Cito)

Blok 2. Oplossingen

• Jacquelien Bulterman-Bos (Auteur van het boek ‘Het Lerarentekort, pleidooi voor vakmanschap’)
• Els Stronks (Universiteit Utrecht)
• Gerdineke van Silfhout (SLO)
• Martin Bootsma (Alan Turingschool)
• Henk Wilbers (Onderwijsontwikkeling Nederland)
• Marit Koster (Basisschool De Sterrenpracht)

Onze belangrijkste boodschappen aan het gesprek:

1. Ondanks dat de PISA-meting op een aantal punten verschilt van de toetsen en examens die in Nederland worden afgenomen, zijn de resultaten behaald op beide metingen behoorlijk vergelijkbaar. De dalende trend rondom Leesvaardigheid die zichtbaar is in de laatste PISA-uitkomsten zijn zeer vergelijkbaar met de uitkomsten voor Leesvaardigheid zoals deze gerapporteerd zijn in het Nationaal Programma Onderwijs, het NPO.

2. De meting van Leesvaardigheid in PISA verschilt enigszins van de meting zoals die bijvoorbeeld bij de centrale examens plaats vindt, maar de centrale examens zoeken wel steeds nadrukkelijk de aansluiting bij de leesbegripsdimensies van de PISA-toets.

3. Digitalisering biedt een aantal oplossingen voor het beter en breder meten van verschillende vaardigheden, een mooi voorbeeld is Spacebook. Dat betekent niet dat een compleet digitale afname van een toets per se de beste oplossing is. In sommige gevallen is papier juist wel een heel goed medium. Bij een juiste mix tussen een papieren en digitale afname kan ook gebruik gemaakt worden van moderne technologie bij bijvoorbeeld het nakijken van open vragen.

Meer weten?