Zorgt de onderwijstijd vo voor een optimale aansluiting ho?

De manier waarop andere landen hun onderwijstijd* verdeeld hebben kan aanleiding zijn om onze onderwijstijdverdeling kritisch te bekijken, vooral in het licht van het vervolgonderwijs. De situatie in het buitenland kan inspirerend zijn in relatie tot de uitdagingen waar we in Nederland tegenaan lopen. In overleg met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vergeleken we de situatie in Nederland met België, Frankrijk, Duitsland, Finland en het International Baccalaureate (IB) Diploma Programme.

* In dit onderzoek bedoelen we met onderwijstijd, de hoeveelheid tijd die leerlingen hebben gevolgd per vak in aanloop naar het hoger onderwijs.

Speerpunten

We zien dat de vakken economie, bedrijfseconomie in Nederland hoog scoren, mogelijk vanwege de hoge status die deze vakken genieten en daardoor een hoge aantrekkelijkheidsfactor hebben. Ook natuur- en scheikunde vormen een groot aandeel in de onderwijstijd, wat hand in hand gaat met de aanhoudende grote maatschappelijke vraag naar (hoog)opgeleide technische mensen. In Frankrijk is filosofie verplicht. Zo heeft elk land speerpunten die ze belangrijk vinden voor de toekomst van de leerlingen.

Wat ook opvalt is dat het vak psychologie niet wordt gegeven in het voortgezet onderwijs in Nederland en wel in de andere vijf landen. Dit terwijl de studie psychologie al jaren een van de meest populaire studies is in Nederland. Om het keuzeproces van studierichtingen te vergemakkelijken zou je psychologie als keuzevak kunnen aanbieden. Een andere optie is om een vijfde profiel ‘Mens en Maatschappij’ toe te voegen, samen met vakken als filosofie, sociale studies en geschiedenis: Deze vakken kennen nu nog een lage onderwijstijd vergeleken met de andere landen.

Verschillen

Een vergelijking van de gevolgde onderwijstijd in Nederland (vwo) met de vijf andere landen hebben we in deze tabel verduidelijkt:

Vergelijking van de gevolgde onderwijstijd in Nederland (vwo) met vijf andere landen

Vak	z*	**	Toelichting / voornaamste reden van afwijking
psychologie	-1,4	--	Dit vak bestaat in NL niet. In alle andere landen wel.
filosofie	-1,1	--	Fen IB kennen verplicht filosofie hetgeen het gemiddelde verhoogt.
soc studies/religie	-0,7	-	In D en Fin is dit een groot en verplicht vak.
geschiedenis	-0,7	-	In B, F, D en Fin is geschiedenis verplicht voor alle leerlingen.
sport	-0,5	+/-	In Fin is een groot vak gezondheidsonderwijs verplicht.
MVT	-0,4	+/-	B en Fin zijn tweetalig: Beide verplicht. F heeft veel streektalen.
moedertaal	-0,3	+/-	Er is minder literatuuronderwijs in NL.
aardrijkskunde	-0,2	+/-
biologie	-0,1	+/-
wiskunde	0,3	+/-	Alle leerlingen in NL volgen een groot vak wiskunde.
kunst	0,3	+/-	Onder andere doordat CKV verplicht is.
scheikunde	0,9	+	Dit vak is verplicht in de profielen NG en NT.
natuurkunde	0,9	+	In NL kiezen veel leerlingen dit vak.
economie	1,5	++	Populair vak. Andere landen kennen geen bedrijfseconomie.
klassieke talen	2,0	++	Het klassieke gymnasium is in NL erg groot.

z* = gecorr. z-score: verschil tussen NL en het gemiddelde uitgedrukt in aantal standaarddeviaties
** −− = veel minder, − = minder, +/−= vrijwel gelijk, + = meer, ++ = veel meer

Naar het rapport

De gevolgde onderwijstijd

Onder de loep: zes examenstelsels

Het rapport De gevolgde onderwijstijd is ontstaan uit het internationale rapport Examenstelsels, waarin we het Nederlandse examenstelsel hebben vergeleken met de examenstelsels van de hierboven genoemde vijf landen.

Kunnen we je helpen?

Stel je vraag via onze kanalen of kijk in de veelgestelde vragen.
Voor scholen: Vergeet niet om het brinnummer bij de hand te hebben en/of in de mail te vermelden, zodat we jouw vraag sneller kunnen behandelen!

Bereikbaar Ma t/m vr 08.30 tot 15.00 uur

Bellen (026) 352 11 11

E-mail klantenservice@cito.nl