Hoe komt een examenopgave tot stand?

Examensyllabi, de basis voor examenopgaven

We krijgen nog wel eens de vraag waarom bepaalde onderwerpen wel of juist niet in een centraal examen zijn opgenomen. Toch is die keuze niet aan ons. Bij de ontwikkeling van examenopgaven volgen wij namelijk de examensyllabi, die wij ontvangen van het College voor Toetsen en Examens (CvTE). In een examensyllabus staat gedetailleerd beschreven waaraan de leerstof voor het centraal examen per examenvak moet voldoen. Deze zijn openbaar en te gebruiken door leerlingen in hun voorbereiding op een centraal examen.

De basis voor de examensyllabi zijn de examenprogramma’s van de minister. Hierin is opgenomen wat examenkandidaten moeten kennen en kunnen per examenvak. Ook staat in een examenprogramma beschreven wat thuishoort in het centraal examen en wat in het schoolexamen. Met ruimte voor scholen/docenten om in hun schoolexamens eigen keuzes te maken, bijvoorbeeld door eigen onderwerpen toe te voegen. Lees hier meer over de regels voor schoolexamens.

Advies examenprogramma’s
Voor een goede doorstroom naar vervolgonderwijs en tussen schoolsoorten en leerwegen, is het belangrijk dat examenprogramma’s worden geactualiseerd. Het draagt ook bij aan een betere voorbereiding van leerlingen en leren wat ze nodig hebben voor hun toekomst. Onze toetsdeskundigen die de centrale examens samenstellen, zijn als adviseurs bij de actualisatie betrokken. Op deze webpagina van coördinator SLO lees je er meer over. Zie ook deze animatie.

Een vraag staat nooit los van een antwoord

Naast een centrale examenopgave ontwikkelen we ook een correctievoorschrift (cv) dat bestaat uit een antwoordmodel, een scoringsvoorschrift en een beoordelaarsinstructie. Het doel van een cv is het ondersteunen van correctoren om te komen tot een uniforme en objectieve beoordeling van leerlingantwoorden en het zo soepel mogelijk laten verlopen van de samenwerking tussen de eerste en tweede corrector. Een cv wordt samengesteld door onze toetsdeskundigen in samenwerking met vakdocenten. Het College voor Toetsen en Examens stelt het cv definitief vast.

Ook praktijkopdrachten, bijvoorbeeld in de cspe's, worden beoordeeld aan de hand van een cv. Hierover lees je meer op deze webpagina.

Try-out en pretest

Tijdens het ontwikkelproces testen we examenopgaven en correctievoorschriften met zogenoemde try-outs en pretests.
Bij een try-out wordt door een constructeur, dat is een docent uit het onderwijsveld die opgaven ontwikkelt voor een centraal examen, een concept-examenvraag uitgezet in een schooleigen toets in zijn/haar examenklas en/of parallelklas.. Door het analyseren van retour ontvangen antwoorden van leerlingen kan worden nagaan of de vraagstelling duidelijk is en welk antwoordgedrag de vraag heeft opgeroepen. Een try-out vindt minimaal twee jaar voorafgaande aan de daadwerkelijke afname in het centraal examen plaats. Het try-outmateriaal dient na afname te worden vernietigd. De constructeurs werken volgens een protocol met vastgelegde richtlijnen over geheimhouding en beveiliging van toets- en examenmateriaal tijdens het construeren van centrale examenopgaven. Meer weten over de betrokkenheid van docenten? Kijk hier.

Bij een pretest wordt bij docenten feedback opgevraagd op het correctievoorschrift (cv) van een centraal examen. Op basis van de informatie uit de testen kijken we samen met het College voor Toetsen en Examens naar de aanbevelingen. Waar nodig volgen aanpassingen om leerlingen zo de best mogelijke beoordeling te bieden en de samenwerking tussen de eerste en tweede corrector te versoepelen. Lees verder op Examenblad.nl voor meer informatie.