Direct naar inhoud
CitoLab - illustratie rennen

Gamebased assessment

Gamebased assessment en gespreksvaardigheid in het S(B)O

Bij het gespreksonderwerp blijven, op de gesprekspartner afstemmen, goede zinnen maken, de juiste woorden gebruiken, non-verbale communicatie inzetten: allemaal vaardigheden die nodig zijn om een gesprek te kunnen voeren. Hoe krijg je als leerkracht zicht op al deze observatiepunten bij je leerlingen? In dit project stond het kunnen meten van gespreksvaardigheid centraal. Het begon met het peilingsonderzoek naar gespreksvaardigheid in het s(b)o.

Het onderzoek: samen spelen lokt gesprekken uit

In dit onderzoek zochten we uit of gespreksvaardigheid te beoordelen is door leerlingen een spel te laten spelen.
  • Het spelen van een spel is voor leerlingen een natuurlijke setting. Het is een niet-bedreigende situatie en leuk om te doen.
  • Bij een bordspel voeren spelers gesprekken. Die gesprekken zijn zelfs nodig als spelers moeten samenwerken. In dit onderzoek spelen leerlingen het Fischerspiel: een spel waarbij ze sámen zoveel mogelijk vissen moeten vangen.
  • Alle gesprekken worden opgenomen en beoordeeld door getrainde testleiders en onafhankelijke beoordelaars.
  • Voor het beoordelen van de kwaliteit van de gesprekken en gespreksvaardigheid van individuele leerlingen, was er een speciaal ontwikkelde observatiewijzer met 17 indicatoren.
  • In het kader van de peiling Mondelinge Taalvaardigheid werden gesprekken beoordeeld van 1.357 leerlingen uit de laatste groep van 33 S(B)O-scholen.

Onderzoek in samenwerking

Dit onderzoek heeft plaatsgevonden in samenwerking met:

  • Kennisinstituut voor Taalontwikkeling Amsterdam (ITTA)
  • Inspectie van het onderwijs
Bijna alle kinderen waren bereid om het spel te spelen. Zelfs kinderen die in de klas nauwelijks spreken.
Eén van de bevindingen uit het onderzoek

Waarom games helpen om gespreksvaardigheid te meten

Game-based assessment kan een leuke(re) en toegankelijke(re) manier zijn om de kennis en vaardigheden van leerlingen te beoordelen. Zeker bij het meten van gespreksvaardigheid kan de inzet van een game waarin je sámen aan de slag moet, werken.

  • Kinderen spelen veelvuldig spellen. Het spelen ervan is vertrouwd, niet-bedreigend. Voor leerlingen creëert dit ruimte om onbevangen te spreken.
  • Games stellen kinderen voor een constante en natuurlijke stroom van keuzes en beslismomenten. Al die keuzes en beslismomenten zorgen voor gespreksstof met elkaar.
  • Tijdens het spel kunnen de gesprekken, de keuzes en overwegingen worden vastgelegd (Stieger en Reips 2010).
  • Game-based assessments kunnen dus inzicht geven in de weg ernaartoe. Traditionele assessments kunnen dat vaak niet (Shute en Ventura 2013; Landers 2014).

Observeren met spel en formulier. Hoe zuiver is dat?

Observatie als meetmethodiek heeft voordelen, maar ook beperkingen. Het spel zelf, de observatiewijzer en de beoordelaar kunnen bevindingen beïnvloeden. In ons onderzoek onderzochten we:

  • of het spel gevarieerd spreekgedrag uitlokte en of de groep en he tmoment van de beurt krijgen dat gedrag beïnvloedden.
  • de psychometrische eigenschappen van de observatiewijzer. We keken naar moeilijkheid, discriminerend vermogen, betrouwbaarheid en dimensionaliteit.
  • of spelleiders consistent met de observatiewijzer konden werken. Daartoe maakten we een vergelijking met de beoordeling van vakexperts.
CitoLab - onderzoek Gamebased assessment

Dit is de observatiewijzer gespreksvaardigheden

  • Objectieve, eenduidige observatiepunten. Inhoud passend bij referentiekader leerling.
  • Een overzichtelijke, behapbare (niet te lange!) lijst met punten. Gebruiksvriendelijk om in te vullen.
  • Inclusief tips voor spelvorm(en) om gesprekken uit te lokken.
Het spel leverde meer dan voldoende gevarieerde gegevens op om de gespreksvaardigheid van leerlingen te beoordelen. De observatiewijzer werkte en leverde betrouwbare scores op.
Eén van de bevindingen uit het onderzoek

Meer onderzoek is nodig

  • Want we vonden een groepseffect. Uit de analyses bleek dat de prestaties van leerlingen binnen groepen meer op elkaar leken dan tussen groepen. Een bevinding die we vaker aantreffen in groepsgewijze metingen.
  • We vonden bovendien een spelleidereffect. Enkele spelleiders bleken onvoldoende toegerust te zijn op hun beoordelingstaak. Dit zou opgelost kunnen worden met - bijvoorbeeld - extra training of een computergestuurde beoordeling.

Over dit onderzoek is gepubliceerd

De onderzoekers schreven het boekhoofdstuk 'Game-Based Spoken Interaction Assessment in Special Need Children'.

Download de informatie
Medewerker aan telefoon

Kunnen we je helpen?

Stel je vraag via onze kanalen of kijk in de veelgestelde vragen.
Voor scholen: Vergeet niet om het brinnummer bij de hand te hebben en/of in de mail te vermelden, zodat we jouw vraag sneller kunnen behandelen!

Bereikbaar Ma t/m vr 08.30 tot 15.00 uur
Bellen (026) 352 11 11
E-mail klantenservice@cito.nl

Zoeken