Veelgestelde vragen

Vanaf schooljaar 2023-2024 worden de doorstroomtoetsen afgenomen in de eerste twee volledige weken van februari. Dat betekent het volgende voor het schooljaar 2023-2024:

• Maken je leerlingen de papieren Leerling in beeld - doorstroomtoets? Dan vindt de afname plaats op 6 en 7 februari.
• Neemt jouw school de toets zowel op papier als digitaal af? Dan worden zowel de papieren als de digitale toets op 6 en 7 februari afgenomen.
• Neemt jouw school de Leerling in beeld - doorstroomtoets alleen digitaal af? Dan maken jouw leerlingen de Leerling in beeld - doorstroomtoets in twee opeenvolgende ochtenden in de periode van 5 tot en met 16 februari 2024.

Alle scholen voor primair en speciaal onderwijs kunnen de Leerling in beeld - doorstroomtoets afnemen. Dus ook als jouw school ons LVS (Leerling in beeld) niet gebruikt.

De Leerling in beeld - doorstroomtoets kun je in twee ochtenden afnemen en vraagt per ochtend ongeveer 2 uur tijd.

De Leerling in beeld - doorstroomtoets is zowel op papier als digitaal beschikbaar.
Als school kun je per leerling kiezen voor een afname op papier of digitaal. Op deze manier kies je voor wat het beste bij de individuele leerling past.

Beide versies van de toets duren twee dagdelen en omvatten de onderdelen lezen, taalverzorging en rekenen.

De digitale versie van de doorstroomtoets is (nog) niet adaptief. Voor nu, het eerste jaar, ligt onze focus op het waarborgen van toetsen van hoge kwaliteit, zoals jullie van ons gewend zijn. Natuurlijk blijven we ook doorontwikkelen. Zo zijn we bezig met de voorbereidingen van een adaptieve digitale toets (beschikbaar vanaf schooljaar 2024-2025).

Volgens de Rijksoverheid hoeven de volgende (groepen) leerlingen niet deel te nemen aan een doorstroomtoets:

• zeer moeilijk lerende leerlingen,
• meervoudig gehandicapte leerlingen voor wie het zeer moeilijk lerend zijn een van de handicaps is,
• leerlingen die vier jaar of korter in Nederland zijn en om die reden de Nederlandse taal onvoldoende beheersen.

Voor de meeste leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften is een aangepaste versie beschikbaar. Bij de inschrijving voor de Leerling in beeld - doorstroomtoets kun je aangeven of er leerlingen zijn die een aangepaste versie nodig hebben. Twijfel je of een andere versie geschikter is voor een leerling dan de standaardversie, raadpleeg dan de “Wegwijzer voor toetsgebruik bij leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften” via www.cito.nl/wegwijzer

Voor de papieren afname zijn audio-ondersteuning, vergrote en/of zwart-wit versies beschikbaar. Voor de digitale afname is audio-ondersteuning beschikbaar.

Scholen met blinde/slechtziende leerlingen of dove/slechthorende leerlingen kunnen contact opnemen met de Klantenservice van Cito BV om de mogelijkheden te bespreken.

De doorstroomtoets bestaat uit de onderdelen Lezen, Rekenen en Taalverzorging. Deze zijn verplicht vanuit de overheid. Deze onderdelen bevatten de volgende subdomeinen:

Lezen:

• Techniek en woordenschat
• Begrijpen
• Interpreteren
• Samenvatten
• Opzoeken

Taalverzorging:

• Spelling niet-werkwoorden
• Spelling werkwoorden
• Leestekens

Rekenen:

• Getallen
• Verhoudingen
• Meten en meetkunde
• Verbanden

Als een leerling de papieren toets op 6 of 7 februari niet kan maken, plan je een digitale inhaaltoets in tot en met 8 maart. Ook als de leerling de eerste dag de toets wel heeft gemaakt maar de tweede dag ziek is, plan je de digitale inhaaltoets in. De leerling krijgt dan namelijk een andere versie van de toets, zodat hij of zij op een later moment een nieuwe kans krijgt met een frisse start om een eerlijk en objectief advies te krijgen.

Er zijn gedeeltelijk verschillende opgaven opgenomen in de papieren en digitale toets, maar we zorgen ervoor dat de resultaten en de moeilijkheid van de toetsen vergelijkbaar zijn. Let op: een leerling kan niet een deel op papier en een deel digitaal maken. Een leerling maakt dus altijd óf de papieren of de digitale doorstroomtoets.

Na de afname komt de koerier alle materialen ophalen. Een team van beoordelaars kijkt de papieren boekjes na. Dit gebeurt zeer zorgvuldig, deels handmatig en deels automatisch. Alle resultaten komen vervolgens via de digitale rapportages beschikbaar.

Vlak voor de afnameperiode ontvang je een pakket met een boekje met voorbeeldvragen, waarmee leerlingen zich kunnen voorbereiden. Bovendien zal er voor de digitale toets ook een korte voorbeeldtoets beschikbaar zijn, zodat leerlingen kunnen ervaren hoe het zal zijn om de echte toets te maken.

Nee, dit is niet mogelijk. Wel is het mogelijk om op de toetsdag zelf vaker pauzes in te lassen, mocht dat nodig zijn.

Nee, Wereldoriëntatie maakt geen deel uit van de Leerling in beeld - doorstroomtoets. Wij toetsen alleen de onderdelen die verplicht zijn, zodat de toetstijd beperkt blijft.

Ja, de instructie is ook in gesproken vorm beschikbaar.

In het afnamescherm van de leerkracht of toetsleider kun je niet zien bij welke vraag een leerling is. Op het scherm van de leerling zie je tijdens de afname wel direct onderaan het beeldscherm bij welke vraag de leerling is. Als de leerling de toetsomgeving probeert te verlaten, zal deze vergrendeld worden. Dit is wél zichtbaar in het afnamescherm van de toetsleider, die de toetsomgeving vervolgens weer kan ontgrendelen.

Zodra je toegang hebt tot het platform van de Leerling in beeld - doorstroomtoets, geef je bij elke leerling aan welke toets de leerling zal maken. Je hebt de keuze uit verschillende opties, zoals papier, papier vergroot, papier zwart-wit, papier met audio, digitaal of digitaal met audio. Je kunt zo dus kiezen voor de versie op papier of digitaal met auditieve ondersteuning.

Ja, de doorstroomtoets van Leerling in beeld is volledig onafhankelijk van de toetsen uit het gelijknamige volgsysteem.

• De inhoud is anders: de doorstroomtoets bevat nieuwe opgaven en de landelijke voorschriften voor de samenstelling zijn anders dan die voor de volgtoetsen.
• De normering is anders: de normering voor de toetsadviezen en de referentieniveaus wordt jaarlijks landelijk vastgesteld. Deze normering is onafhankelijk van de normering en het verwachte toetsadvies in Leerling in beeld - LVS.
• De eerder behaalde resultaten op toetsen van Leerling in beeld – LVS spelen geen rol bij het afnemen, normeren en rapporteren van de doorstroomtoets.

Wel is het zo dat de lay-out en vraagtypes overeenkomen met die in de toetsen van het volgsysteem. Die bekendheid kan fijn zijn voor leerlingen.

Bij de Leerling in beeld - doorstroomtoets krijg je drie rapportages: het leerlingrapport, het groepsrapport en het schoolrapport.

Het leerlingrapport geeft de volgende informatie:

1. het toetsadvies voor het best passende vervolgonderwijs
2. de behaalde referentieniveaus voor Lezen, Taalverzorging (1F/2F) en Rekenen (1F/1S)
3. de domeinen per toetsonderdeel

De groeps- en schoolrapportages bevatten informatie over:

1. de behaalde referentieniveaus
2. toetsscores
3. toetsadviezen

Ja, door middel van een beveiligde automatische koppeling sturen we de resultaten naar het leerlingadministratiesysteem van jouw school (ParnasSys of Esis).

Nee, er zal geen signalering verschijnen in de rapportages als het toetsadvies lager is dan het gegeven voorlopig advies. De signalering is alleen zichtbaar als het toetsadvies hoger is dan het schooladvies. Vanaf schooljaar 2023-2024 moet het schooladvies omhoog bijgesteld worden bij een hogere score op de doorstroomtoets. Alleen als een bijstelling niet in het belang van de leerling is, mag het schooladvies worden aangehouden. Wanneer er niet wordt bijgesteld, moet dat door de school worden gemotiveerd in het onderwijskundig rapport.

Nee, dit is niet mogelijk. Alle leerlingen die deelnemen aan de doorstroomtoets komen terug in de rapportages.

Nee, de schoolweging heeft geen invloed op de resultaten van de doorstroomtoets. De schoolweging heeft vooral betrekking op je eigen evaluatie van de resultaten op groepsniveau. Denk bijvoorbeeld aan de signaleringswaarde op 2F-niveau die bepaald wordt op basis van de schoolweging.

De open vragen zullen handmatig worden nagekeken door een team van beoordelaars. Leerlingen schrijven vooraf in het boekje alle letters een keer op, zodat het handschrift goed herkenbaar is. De open vragen hebben overigens wel een vaststaand antwoord. Het gaat hier namelijk om de spelling van woorden en de uitkomsten van rekenopgaven.

Nee, je bent als school niet verplicht om het voorlopig schooladvies bij ons te registreren. Als je het voorlopig advies wél invult, help je jezelf op twee manieren. Op de eerste plaats krijg je in de rapportages snel in beeld voor welke leerlingen je dit voorlopige schooladvies moet bijstellen op basis van het hogere toetsadvies. Daarnaast lever je informatie die gebruikt wordt voor de controle van de landelijke normering van de doorstroomtoetsen. Alle toetsaanbieders zijn verplicht om ingevulde voorlopige schooladviezen door te geven.

Vanaf schooljaar 2023-2024 is de doorstroomtoets de nieuwe benaming voor de eindtoets in het primair onderwijs. De overheid heeft gekozen voor de naam ‘doorstroomtoets’ omdat deze naam de doorlopende leerlijn tussen het primair en het voortgezet onderwijs benadrukt.

Informatie over de Wet doorstroomtoetsen PO is hier te vinden: Eindtoets basisschool wordt doorstroomtoets | Schooladvies en eindtoets basisschool|Rijksoverheid.nl

De Leerling in beeld - doorstroomtoets is de doorstroomtoets van Cito BV en sluit aan op het leerlingvolgsysteem Leerling in beeld. De doorstroomtoets meet wat leerlingen kennen en kunnen aan het einde van het primair onderwijs op het gebied van Nederlandse taal en rekenen. De Leerling in beeld - doorstroomtoets meet de verplichte onderdelen Lezen, Taalverzorging (Spelling werkwoorden, Spelling niet-werkwoorden en Leestekens) en Rekenen. Op basis van deze informatie ontvangen leerlingen een toetsadvies voor het best passende vervolgonderwijs.

Via de website kun je je inschrijven voor de nieuwsbrief om meer informatie te ontvangen. Het is ook mogelijk om je voor in te schrijven voor de Leerling in beeld - doorstroomtoets.

Nee, de school betaalt niets voor het afnemen van doorstroomtoetsen. De overheid neemt deze kosten voor haar rekening.

Ja. De Leerling in beeld - doorstroomtoets is officieel toegelaten door de minister voor OCW voor een periode van vier jaar.

Ja, de Leerling in beeld - doorstroomtoets is geschikt voor leerlingen met een uitstroomprofiel richting PrO/VMBO-BB. De toets voldoet aan de wettelijke eisen die ervoor zorgen dat de inhoud van de toetsen geschikt is. Hoewel de digitale toets niet adaptief is, is dit niet van invloed op het advies dat leerlingen ontvangen. Met een adaptieve toets zouden leerlingen met een uitstroomniveau PrO/VMBO-BB relatief meer eenvoudige vragen krijgen, maar dit heeft geen invloed op het uiteindelijke advies.

Het is vooral van belang om de leerlingen goed voor te bereiden op de toets en hen geen onnodige druk op te leggen. Na het maken van de doorstroomtoets is er geen verplichte heroverweging als een leerling een voorlopig schooladvies PrO heeft gekregen en op de doorstroomtoets een uitstroomniveau PrO/VMBO-BB laat zien. Er kan uit de toets namelijk geen enkelvoudig advies praktijkonderwijs (PrO) komen, omdat voor toelating tot het praktijkonderwijs aanvullende eisen gelden op basis van IQ en leerachterstand. Voor meer hierover verwijzen we naar: Hoe wordt mijn kind toegelaten tot het praktijkonderwijs (pro)? | Rijksoverheid.nl.

Nee, er zijn geen kosten verbonden aan de speciale versies van de Leerling in beeld - doorstroomtoets. Net als bij de reguliere toetsen worden ook deze kosten gedekt door de Rijksoverheid.

De leerlingen hebben van jou al een goed onderbouwd voorlopig advies ontvangen, dus het is belangrijk dit toetsmoment niet te groot te maken. De toets is een extra middel om je advies te ondersteunen en waar nodig naar boven bij te kunnen stellen. In de oude situatie met de eindtoets werd het definitieve advies ook pas na het toetsmoment gegeven.

De wetenschappelijke verantwoording is beschikbaar en binnenkort hier te downloaden.

In de Regeling toetswijzer doorstroomtoets PO is beschreven aan welke inhoudelijke eisen de doorstroomtoetsen moeten voldoen. De kerndoelen taal en rekenen en het referentiekader Nederlandse Taal en Rekenen zijn daarbij als uitgangspunt genomen. De doorstroomtoets geeft aan welk referentieniveau de leerlingen beheersen op het gebied van Lezen, Taalverzorging en Rekenen. Daarnaast is de doorstroomtoets ook voorspellend: hoe zullen de leerlingen het naar verwachting doen op het voortgezet onderwijs. Deze voorspelling, het toetsadvies, is gebaseerd op de resultaten die de leerlingen behalen voor lezen, taalverzorging en rekenen.

We hebben besloten onze Leerling in beeld - doorstroomtoets te beperken tot deze drie leergebieden, om de toetsbelasting zo minimaal mogelijk te houden. Leerkrachten zullen voor hun schooladvies een breder perspectief hanteren bij het kijken naar de leerling, met daarin onder meer ook de informatie uit het volgsysteem, de methodetoetsen en de dagelijkse observaties.

> Zie ook het antwoord op de vraag 'Waarom bevat de Leerling in beeld - doorstroomtoets alleen de onderdelen Lezen, Taalverzorging en Rekenen?'

Anders dan voor taal en rekenen is er geen landelijk referentiekader vastgesteld voor wereldoriëntatie. Scholen hebben ook veel keuzevrijheid wat betreft de vakken en onderwerpen die ze in hun onderwijs aan bod laten komen. Deze twee factoren maken het lastig om een toets voor wereldoriëntatie te ontwikkelen die recht doet aan de kennis die leerlingen tijdens hun onderwijs verwerven. Mede gezien de beperkte belangstelling voor dit onderdeel in het verleden, hebben we besloten om geen onderdeel wereldoriëntatie toe te voegen aan de verplichte onderdelen van de doorstroomtoets.