Peilingsonderzoeken

CitoLab is regelmatig betrokken bij peilingsonderzoeken. Onze onderwijskundig en psychometrisch onderzoekers ontwikkelen dan bijvoorbeeld de meetinstrumenten en voeren psychometrische analyses uit. Op deze pagina belichten we een aantal voorbeeldprojecten.

Peilingsonderzoek Leesvaardigheid

In het schooljaar 2020-2021 werd een peilingsonderzoek uitgevoerd naar de leesvaardigheid op basisscholen en in het speciaal basisonderwijs. Hoe was het gesteld met de leesvaardigheid van leerlingen uit groep 8 van het regulier onderwijs en bij schoolverlaters van het SBO? Cito werkte bij dit peilingsonderzoek samen met Expertisecentrum Nederlands, KBA en de Radboud Universiteit. Vanuit CitoLab ontwikkelden we de meetinstrumenten en voerden we de psychometrische analyses uit.

Onderzoeksopzet

Bij het samenstellen koppelden we de toetsen met ankeropgaven aan ankeritems uit eerdere onderzoeken (PPON Leesvaardigheid in het basis- en speciaal onderwijs 2011-2012.) Zo konden we leerprestaties koppelen en vergelijken met prestaties in eerdere onderzoeken.
We bepaalden in welke mate de leerlingen voldeden aan de referentieniveaus 1F en 1S/2F.
We keken hoe de leesprestaties van leerlingen samenhingen met kenmerken van de leerling, leerkracht en het onderwijsleerproces. Hiervoor namen we vragenlijsten af.

Een peilingsonderzoek is een grootschalig evaluatie-onderzoek met als doel het vaststellen van de inhoud en het rendement van (het onderwijs van) een bepaald schooltype.

Bron: Cito toetstechnische begrippenlijst

Nationaal onderzoek Burgerschap ICCS

In 2020 deden we voor ICCS (International Civic & Citizenship education Study) een nationaal onderzoek naar burgerschapsonderwijs en de kennis, houdingen en competenties van leerlingen op dat gebied. Het onderzoek vond plaats onder leerlingen in de tweede klas van het vo. En het was een vervolg op en vergelijking met een eerdere onderzoek uit 2016. CitoLab ontwikkelde het meetinstrument, regelde de logistiek en deed de data-analyse. Het nationale ICCS-onderzoek wordt in 2022 gevolgd door een internationaal deel. Daarvoor doet CitoLab de analyses.

Onderzoeksopzet

In veel landen hebben scholen expliciet als taak om leerlingen voor te bereiden op actieve deelname aan de maatschappij. In Nederland zijn scholen wettelijk verplicht aandacht te besteden aan burgerschapsvorming. Hoe scholen invulling geven aan burgerschapsonderwijs verschilt per school. Ondanks de toenemende aandacht voor burgerschapsonderwijs, is de kennis van de bijdrage van de school en kenmerken van effectief burgerschapsonderwijs nog beperkt.
In het ICCS-onderzoek staan de volgende drie vragen centraal: 1. Hoe staat het met de burgerschapskennis, houdingen en competenties van leerlingen? 2. Wat doen scholen op het gebied van burgerschapsvorming? 3. Hoe effectief zijn verschillende aspecten van het burgerschapsonderwijs?
Het ICCS-onderzoek werd eerder uitgevoerd in 2009 en 2016. In 2016 deden 24 landen in Europa, Azië, en Zuid-Amerika mee. Alleen in Nederland werden al 124 scholen bevraagd. Door het onderzoek over meerdere jaren uit te voeren, worden (inter)nationale tendensen in beeld gebracht.

Peiling digitale geletterdheid

Samen met Universiteit Twente en KBA Nijmegen ontwikkelden we een peiling voor de digitale geletterdheid van leerlingen in groep 8. Onze psychometrici verzorgden de analyses. Vanuit CitoLab ontwikkelden we ook de meetinstrumenten.

Lees meer over de Peiling digitale geletterdheid

PISA 2025

In 2024 starten we werkzaamheden voor het Nederlandse deel van PISA 2025. Dit internationaal vergelijkende onderzoek meet de kennis en vaardigheden van 15-jarige leerlingen. Onze taak ligt bij de rapportage en verdiepende analyses.

Meer over PISA lees je bij NRO

Kunnen we je helpen?

Stel je vraag via onze kanalen of kijk in de veelgestelde vragen

Bereikbaar Ma t/m vr 08:30 tot 17:00

Bellen (026) 352 11 11

E-mail klantenservice@cito.nl