Onderzoek naar leervertraging

Over de impact van onderwijs op afstand in coronatijd

De coronacrisis had nogal wat gevolgen voor het onderwijs. Scholen gingen op slot, leerlingen kreeg les op afstand en werkten thuis. De een onder betere omstandigheden en met meer hulp dan de ander. Welke gevolgen had de crisis op de ontwikkeling van leerlingen? Bij CitoLab deden (en doen) we regelmatig onderzoek naar de impact ervan op leerlingen en hun ontwikkeling.

Regelmatig onderzoek naar de effecten van schoolsluitingen en afstandsonderwijs in coronatijd

De afgelopen periode deden we regelmatig onderzoek naar de impact van schoolsluitingen, afstandsonderwijs en andere coronamaatregelen op leerlingen en hun ontwikkeling. We deden dat voor het voortgezet onderwijs en het basisonderwijs.

De onderzoeksresultaten delen we met het onderwijs en hier op onze website.

Rapporteren over leervertraging

In 2022 zetten we met gezamenlijke onderwijsveld een belangrijke stap in een complex dossier: hoe rapporteer je over leervertraging? Inmiddels lagen er namelijk verschillende ‘corona-studies’, uitgevoerd door verschillende partijen: Cito, het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs, Oxford University en anderen. In al deze studies ging het over de vraag in hoeverre afstandsonderwijs had gezorgd voor achterstanden in het leren. Maar de studies verschilden in wijze van analyseren en rapporteren. In 2022 zetten wij alle mogelijkheden op een rij om discussie te ontlokken en tot een breed gedragen ‘best practice’ te komen. Eind mei bespraken we deze bevindingen met een breed samengestelde groep: OCW, VO-raad, Universiteit Maastricht en CPB. Dat was spannend, maar de gewenste discussie ontstond. Voor ons was een belangrijk doel hiermee gehaald.

We hebben geleerd dat je eigenlijk niet van een ‘best practice’ kunt spreken. Er zijn verschillende manieren van analyseren en rapporteren. Elke manier heeft zijn voors en tegens.

Remco Feskens, directeur CitoLab (CitoLab-werkprogramma 2023)

Onderzoek brugklassers voor Staat van het Onderwijs

April 2022: leervertraging brugklassers loopt nog iets opIn opdracht van de Onderwijsinspectie - en als bron voor de Staat van het Onderwijs 2022 - deden we opnieuw onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis op brugklasleerlingen. Daarbij analyseerden we hun vaardigheidsniveaus voor Nederlands en Engels leesvaardigheid, en voor rekenen/wiskunde. Ook onderzochten we de beheersing van de referentie- en ERK-niveaus. Naar de conclusies van ons onderzoek en meer informatie

Kunnen we verwachten dat deze leerlingen scoren op een pre-coronaniveau?

Uit ons onderzoeksrapport voor de Staat van het Onderwijs

Onderzoek corona en vo-leerlingen onderbouw

Oktober 2021: leerresultaten vooral achteruit op Nederlands leesvaardigheid en RekenenVoor de tweede keer onderzochten we in opdracht van het ministerie van OCW de gevolgen van de schoolsluitingen en andere corona-effecten voor vo-leerlingen in de onderbouw. We keken daarbij naar leerlingprestaties op zes verschillende vakken, naar verschillen tussen jongens en meisjes, en verschillen tussen scholen. Vooral voor Nederlands leesvaardigheid en Rekenen vonden we leervertragingen. Voor Engels woordenschat vonden we een leergroei. Verder bleken in vmbo en havo vaker corona-gerelateerde leerachterstanden voor te komen, terwijl bij havo en vwo de verschillen tussen scholen vaker en sterker toenamen. Meer lezen? Open het volledige onderzoeksrapport

Globaal gezien vonden we in het vmbo en havo vaker (dat wil zeggen, bij meer domeinen of leerjaren) indicaties van corona-gerelateerde leerachterstanden dan in het vwo.

Uit ons onderzoeksrapport voor OCW

Onderzoek leergroei PO na tweede lockdown

Juni 2021: leervertragingen deels ingelopen, maar juich niet te vroegNa ons eerste onderzoek in november 2020 deden we in mei 2021 opnieuw onderzoek naar de effecten van afstandsonderwijs in het basisonderwijs. Het nieuwe onderzoek maakte duidelijk dat leervertragingen deels zijn ingelopen, maar dat we niet te vroeg moeten juichen. Waar leerlingen in groep 4 t/m 7 voor rekenen over het algemeen weer terug op niveau zijn, bestaat de vertraging voor begrijpend lezen deels nog steeds. En de verschillen tussen leerlingen zijn er groter geworden. Naar de resultaten van het onderzoek

Leerlingen in groep 4 t/m 7 zijn voor rekenen over het algemeen weer terug op het niveau van vóór de lockdown(s). De vraag is ten koste van welk onderwijsaanbod dit herstel plaatsvond.

Uit ons onderzoeksrapport

Onderzoek kernvaardigheden vo

In opdracht van het ministerie van OCW brachten we eind april 2021 de effecten van de schoolsluitingen in beeld voor vwo-, havo- en vmbo-leerlingen in het 1e, 2e en 3e jaar. We keken daarbij naar leergroei op individueel niveau en onderzochten de beheersing van vijf kernvaardigheden: Nederlands en Engels leesvaardigheid en woordenschat, en Rekenen-Wiskunde. Onze onderzoeksdata waren afkomstig uit het Cito leerlingvolgysteem voor het voortgezet onderwijs.

Onderzoek brugklassers in coronatijd

April 2021: lagere instroom, lagere startniveausIn opdracht van de Onderwijsinspectie - en als bron voor de Staat van het Onderwijs 2021 - deden we onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis op brugklasleerlingen in het schooljaar 2020/2021. Daarbij analyseerden we de startniveaus van leerlingen voor Nederlands en Engels leesvaardigheid en woordenschat, en Rekenen-Wiskunde. Ook namen we het instroomniveau van leerlingen - na het wegvallen van de eindtoets in 2020 - onder de loep.

Naar de conclusies van ons onderzoek en meer informatie

Brugklassers hadden het zwaar in coronatijd. Groep 8-leerlingen die in 2020 de overstap maakten naar het vo, stroomden in op een lager niveau en scoorden lager op toetsen voor Nederlands en rekenen-wiskunde.

Uit ons onderzoeksrapport

Onderzoek: effecten afstandsonderwijs PO

November 2020: leerlingen gegroeid, maar minder dan verwachtIn de coronacrisis gingen alle basisscholen tussen maart en mei 2020 op slot. Voor leerkrachten en ouders brak een tijd aan van onderwijs op afstand. Welke gevolgen heeft deze maatregel gehad op de leerlingen? Cito deed onderzoek naar de groei en het niveau van leerlingen in groep 4 t/m 7, voor begrijpend lezen, rekenen en spelling. Benieuwd naar de uitkomsten? Naar de pagina over het onderzoek

Dat zo’n periode van thuisonderwijs gevolgen heeft, is logisch. Het zou toch raar zijn als leerlingen gewoon in hetzelfde tempo waren doorgegroeid?

Kimberley Lek, onderwijskundig onderzoeker

Kunnen we je helpen?

Je kan bij CitoLab terecht voor onderwijskundige- en psychometrische vraagstukken en voor innovatieve prototypes rondom toetsing. Stel je vraag via ons contactformulier of mail direct naar citolab@cito.nl. Blijf op de hoogte via onze CitoLab LinkedIn.

Heb je een vraag over Leerling in beeld, de doorstroomtoetsen of de Centrale Toetsen en Examens? Stuur een mail naar klantenservice@cito.nl of bel (026) 352 11 11.

Bereikbaar Ma t/m vr 08.30 tot 15.00 uur

Bellen (026) 352 11 11

E-mail citolab@cito.nl